ĐẦU TƯ HÀNG HÓA PHÁI SINH: HƯỚNG ĐI MỚI CHO DÒNG TIỀN NHÀN RỖI

Đầu tư hàng hóa phái sinh đang dần trở thành lựa chọn thông minh cho dòng tiền nhàn rỗi trong bối cảnh kinh tế biến động và lãi suất tiền gửi giảm mạnh. Với khả năng sinh lời hai chiều, thanh khoản cao và cơ chế đòn bẩy hấp dẫn, thị trường hàng hóa phái sinh mở ra cơ hội đầu tư linh hoạt, an toàn và minh bạch. Cùng Trường Doanh Nhân HBR tìm hiểu về đầu tư hàng hóa phái sinh trong bài viết dưới đây.

1. Đầu tư hàng hóa phái sinh là gì?

Hàng hóa phái sinh là các công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào biến động giá của những loại hàng hóa cơ sở như vàng, bạc, dầu thô, cà phê, cao su,... Các hợp đồng này được niêm yết và giao dịch trên các sàn giao dịch hàng hóa quốc tế theo cơ chế minh bạch và chuẩn hóa.

Để dễ hình dung, chúng ta có thể tách khái niệm “hàng hóa phái sinh” thành hai yếu tố:

• Hàng hóa: Là các nguyên liệu hoặc sản phẩm thô có thể giao dịch trên thị trường như vàng, bạc, cà phê, cao su,...
• Phái sinh: Là các hợp đồng tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá cả của các hàng hóa nêu trên. Ví dụ điển hình là hợp đồng tương lai (futures contract) – loại hợp đồng cam kết mua hoặc bán hàng hóa tại một mức giá cố định trong tương lai.

Đầu tư vào hàng hóa phái sinh là hình thức mua bán các hợp đồng tương lai của hàng hóa, nhằm tìm kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá theo thời gian, mà không cần sở hữu trực tiếp hàng hóa vật lý.

Ví dụ: Một nhà đầu tư ký hợp đồng tương lai mua 1.000 Ounce bạc với mức giá $35/Ounce. Nếu giá thị trường của bạc tăng lên $36/Ounce, họ có thể bán lại hợp đồng này và thu lợi nhuận $1/Ounce, tương đương $1.000.

Tại Việt Nam, thị trường hàng hóa phái sinh vẫn còn tương đối mới mẻ và chưa phổ biến rộng rãi. Lĩnh vực này chỉ thực sự phát triển từ năm 2010, khi Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) chính thức được thành lập. 

Trong khi đó, trên thế giới, đây là một thị trường sôi động, nơi các loại nguyên liệu thô thiết yếu – như dầu thô, cà phê, cao su – được giao dịch liên tục, phục vụ nhu cầu lớn trong nhiều ngành công nghiệp.

2. Các nhóm sản phẩm khi đầu tư hàng hóa phái sinh

Khi tham gia thị trường hàng hóa phái sinh, nhà đầu tư sẽ được tiếp cận với danh mục sản phẩm đa dạng, được phân chia theo từng nhóm hàng hóa cụ thể. Việc nắm rõ các nhóm sản phẩm này là bước quan trọng giúp nhà đầu tư lựa chọn đúng lĩnh vực phù hợp với chiến lược và khẩu vị rủi ro của mình.

1 - Nhóm hàng hóa nông sản

Nông sản là một trong những nhóm hàng hóa có sức hút lớn đối với nhà đầu tư, đặc biệt tại khu vực châu Á. Các mặt hàng được giao dịch phổ biến trong nhóm này bao gồm:

• Đậu tương
• Dầu đậu tương
• Khô đậu tương
• Lúa mì và lúa mì Kansas
• Ngô

2 - Nhóm hàng hóa nguyên liệu công nghiệp

Nhóm nguyên liệu công nghiệp ghi nhận khối lượng giao dịch cao, với nhiều sản phẩm giữ vai trò thiết yếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Các mặt hàng tiêu biểu bao gồm:

• Cà phê Robusta và Arabica
• Cao su thiên nhiên RSS3 và cao su tổng hợp TSR20
• Bông sợi (Cotton)
• Dầu cọ thô
• Đường trắng và Đường thô (Đường 11)

3 - Nhóm hàng hóa kim loại

Kim loại là nhóm hàng hóa có tính thanh khoản cao và được giao dịch sôi động trên thị trường. Các sản phẩm phổ biến thuộc nhóm này gồm:

• Bạch kim
• Bạc
• Đồng
• Nhôm
• Quặng sắt

4 - Nhóm hàng hóa năng lượng

Theo thông báo mới nhất từ Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), các sản phẩm trong nhóm năng lượng hiện đang tạm ngưng giao dịch. Danh mục hàng hóa tạm ngưng bao gồm:

• Dầu thô WTI
• Dầu thô Brent
• Dầu ít lưu huỳnh
• Khí tự nhiên
• Xăng RBOB

3. 4 loại hợp đồng sử dụng khi đầu tư hàng hóa phái sinh

Trước khi tham gia đầu tư và giao dịch trên thị trường hàng hóa phái sinh, nhà đầu tư cần nắm rõ khái niệm cũng như đặc điểm của từng loại hợp đồng. Việc hiểu đúng sẽ giúp lựa chọn hình thức giao dịch phù hợp với mục tiêu tài chính và khẩu vị rủi ro của bản thân.

1 - Hợp đồng tương lai

Hợp đồng tương lai (Futures Contract) là một thỏa thuận cho phép nhà đầu tư mua hoặc bán một khối lượng hàng hóa cụ thể, với việc giao nhận được thực hiện vào một thời điểm xác định trong tương lai, theo mức giá đã được thỏa thuận trước.

Những yếu tố như tiêu chuẩn hàng hóa, khối lượng giao dịch, thời gian giao hàng và các thông số kỹ thuật khác sẽ được quy định rõ bởi các sở giao dịch hàng hóa.

Tại Việt Nam, hình thức giao nhận hàng thực vẫn chưa phổ biến. Tuy nhiên, hợp đồng tương lai hàng hóa vẫn được xem là một công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả cho các doanh nghiệp quy mô lớn, và được kỳ vọng sẽ phát triển mạnh trong thời gian tới.

Ví dụ minh họa cách hoạt động của hợp đồng tương lai:
Giả sử bên A đồng ý bán 1 tấn Lúa Mì cho bên B theo mức giá X được xác định tại thời điểm ký hợp đồng, với thời gian giao hàng trong tương lai. Nếu đến thời điểm giao dịch, giá thị trường của 1 tấn Lúa Mì > X, thì bên A chịu lỗ và bên B có lời. Ngược lại, nếu giá thị trường < X, thì bên A hưởng lợi và bên B chịu lỗ.

2 - Hợp đồng kỳ hạn

Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract) là thỏa thuận giữa bên mua và bên bán về việc giao dịch một khối lượng hàng hóa nhất định trong tương lai, với mức giá được xác lập tại thời điểm ký kết hợp đồng.

Khác với hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn không có các tiêu chuẩn chung về khối lượng giao dịch, thời gian giao hàng hay thông số sản phẩm. Thay vào đó, mọi điều khoản đều do hai bên tự thỏa thuận.

Đáng lưu ý, hợp đồng kỳ hạn không được niêm yết và giao dịch trên các sàn giao dịch tập trung, mà chỉ tồn tại dưới hình thức thỏa thuận song phương giữa hai bên, không chịu sự điều chỉnh bởi các sàn giao dịch hàng hóa quốc tế.

3 - Hợp đồng quyền chọn

Hợp đồng quyền chọn (Options Contract) là một loại hợp đồng cho phép hai bên giao dịch dựa trên quyền (nhưng không phải nghĩa vụ) mua hoặc bán một khối lượng hàng hóa cơ sở tại mức giá xác định, trong một khoảng thời gian nhất định trong tương lai.

Cụ thể, bên mua quyền chọn có thể lựa chọn thực hiện hoặc không thực hiện giao dịch tài sản khi đến hạn thanh toán hợp đồng. Ngược lại, nếu là bên bán quyền chọn, khi người mua quyết định thực hiện giao dịch, bên bán có nghĩa vụ phải mua hoặc bán theo đúng cam kết trong hợp đồng.

Các yếu tố cấu thành một hợp đồng quyền chọn – bao gồm thời hạn giao dịch, loại hàng hóa, khối lượng, điều kiện giao nhận,... đều được tiêu chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả khi giao dịch trên thị trường.

4 - Hợp đồng hoán đổi

Hợp đồng hoán đổi (Swap Contract) là một thỏa thuận giữa hai bên về việc trao đổi dòng tiền hoặc thực hiện các khoản thanh toán định kỳ trong một khoảng thời gian xác định, theo phương thức đã được thỏa thuận từ trước.

Thông thường, ngày định giá được xác lập vào thời điểm bắt đầu hợp đồng, còn ngày đáo hạn là khi hợp đồng kết thúc.

Trong thị trường hàng hóa phái sinh, các hợp đồng hoán đổi thường được sử dụng để trao đổi giá trị liên quan đến các loại hàng hóa như: nông sản, nguyên liệu công nghiệp, kim loại và năng lượng.

Lưu ý:

Tại thị trường giao dịch hàng hóa phái sinh Việt Nam, Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) hiện chỉ cho phép nhà đầu tư thực hiện giao dịch dưới hai hình thức chính là hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn.
Đây là hai loại hợp đồng đã được chuẩn hóa về điều kiện giao dịch và có quy trình thực hiện đơn giản, phù hợp với phần lớn nhà đầu tư cá nhân và tổ chức trong nước.

4. Ưu điểm khi đầu tư hàng hóa phái sinh

So với nhiều kênh đầu tư truyền thống, thị trường hàng hóa phái sinh sở hữu những ưu điểm nổi bật cả về tính thanh khoản, đòn bẩy tài chính lẫn khả năng phòng ngừa rủi ro. Việc hiểu rõ những lợi thế đặc trưng của thị trường này sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định phù hợp và tối ưu hiệu quả dòng vốn.

1 - Tính thanh khoản cao của thị trường

Thị trường giao dịch hàng hóa phái sinh sở hữu tính thanh khoản vượt trội nhờ vào cơ chế liên thông với các sàn giao dịch lớn trên toàn cầu, kết hợp với sự đa dạng trong danh mục sản phẩm đầu tư. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư dễ dàng mua bán, ra vào lệnh nhanh chóng.

Bên cạnh đó, hình thức giao dịch hai chiều cùng cơ chế T+0 (mua bán trong ngày) cho phép nhà đầu tư chốt lời ngay sau khi thực hiện giao dịch, gia tăng khả năng xoay vòng vốn. Đây chính là một trong những yếu tố then chốt góp phần tạo nên tính thanh khoản nổi bật cho thị trường hàng hóa phái sinh.

2 - Minh bạch và an toàn

Thị trường giao dịch hàng hóa phái sinh tại Việt Nam vận hành dưới sự quản lý chặt chẽ của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) – đơn vị được Bộ Công Thương cấp phép hoạt động theo Nghị định số 51/2018/NĐ-CP.

Nhờ sự giám sát và kết nối trực tiếp với các sàn giao dịch quốc tế uy tín như NYMEX, CME, TOCOM, nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch một cách minh bạch, theo chuẩn quốc tế.

Các nghiệp vụ thanh toán và bù trừ đều được triển khai thông qua hệ thống ngân hàng quốc doanh, đảm bảo an toàn tuyệt đối và nâng cao mức độ tin cậy trong quá trình đầu tư.

3 - Đòn bẩy tài chính vượt trội

So với các kênh đầu tư truyền thống, giao dịch hàng hóa phái sinh mang lại lợi thế rõ rệt nhờ tỷ lệ đòn bẩy tài chính cao. Mức đòn bẩy có thể lên tới 1:30, tùy theo từng loại hàng hóa.

Chính nhờ khả năng sử dụng đòn bẩy lớn, nhà đầu tư có thể khuếch đại lợi nhuận từ biến động giá nhỏ, qua đó nâng cao hiệu suất sinh lời so với nhiều thị trường khác.

4 - Giao dịch tức thời (T+0)

Không giống như thị trường chứng khoán cơ sở, nơi nhà đầu tư phải chờ vài ngày để hoàn tất giao dịch, thị trường hàng hóa phái sinh cho phép mở và đóng vị thế ngay trong ngày.

Tính linh hoạt này giúp nhà đầu tư có thể chốt lời hoặc cắt lỗ ngay lập tức, mang lại lợi thế lớn trong việc quản trị rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận trong từng phiên giao dịch.

5 - Giao dịch hai chiều linh hoạt

Thị trường hàng hóa phái sinh cho phép nhà đầu tư tạo ra lợi nhuận trong cả hai chiều biến động của thị trường – bất kể giá tăng hay giảm.

Đặc biệt, nhà đầu tư có thể thực hiện bán khống ngay cả khi không sở hữu tài sản cơ sở, chỉ cần dự đoán đúng xu hướng thị trường. Điều này mở ra cơ hội sinh lời kể cả trong bối cảnh thị trường giảm điểm mạnh.

6 - Vai trò bảo hiểm giá – Hạn chế rủi ro thị trường

Một trong những lợi ích quan trọng của giao dịch hàng hóa phái sinh là khả năng phòng ngừa rủi ro (hedging). Nhờ giao dịch dựa trên hợp đồng tương lai, doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể bảo vệ lợi nhuận trước các biến động bất ngờ của giá cả thị trường, từ đó ổn định kế hoạch tài chính và hoạt động sản xuất kinh doanh.

5. Quy trình đầu tư hàng hóa phái sinh

Thị trường hàng hóa phái sinh ngày càng thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư tại Việt Nam nhờ khả năng sinh lời nhanh, giao dịch linh hoạt và đòn bẩy tài chính cao. Tuy nhiên, để tham gia hiệu quả, nhà đầu tư cần nắm rõ quy trình giao dịch hàng hóa phái sinh theo từng bước cụ thể dưới đây.

5.1. Bước 1: Mở tài khoản giao dịch tại thành viên môi giới của MXV

Để chính thức tham gia giao dịch trên thị trường hàng hóa phái sinh tại Việt Nam, bước đầu tiên và bắt buộc đối với mọi nhà đầu tư là mở tài khoản giao dịch tại một công ty môi giới – đơn vị thành viên được cấp phép của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV).

Việc mở tài khoản không chỉ là thủ tục hành chính mà còn là nền tảng pháp lý đảm bảo cho toàn bộ quá trình giao dịch sau này được diễn ra hợp pháp, minh bạch và an toàn.

Vì sao không thể giao dịch trực tiếp với MXV?

Theo quy định hiện hành, MXV là cơ quan quản lý và vận hành thị trường, không trực tiếp cung cấp dịch vụ giao dịch cho nhà đầu tư cá nhân. Thay vào đó, mọi hoạt động đầu tư đều được thực hiện thông qua hệ thống các công ty thành viên môi giới, có vai trò trung gian kết nối nhà đầu tư với sàn giao dịch.

Các công ty môi giới này được cấp phép hoạt động và giám sát chặt chẽ bởi Bộ Công Thương và MXV, nhằm đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật về chứng khoán và hàng hóa phái sinh.

Để đảm bảo quyền lợi lâu dài và trải nghiệm đầu tư hiệu quả, nhà đầu tư nên cân nhắc lựa chọn công ty môi giới dựa trên các tiêu chí sau:

• Có giấy phép thành viên của MXV và công bố công khai trên website chính thức
• Có đội ngũ tư vấn viên chuyên môn cao, hỗ trợ phân tích thị trường
• Hệ thống phần mềm giao dịch ổn định, bảo mật cao, dễ sử dụng
• Dịch vụ chăm sóc khách hàng, hỗ trợ xử lý sự cố nhanh chóng

Một số đơn vị phổ biến trên thị trường hiện nay có thể kể đến như: Hòa Phát Commodities, Gia Cát Lợi, VPS Commodities, Anfin,...

Để tiến hành mở tài khoản giao dịch hàng hóa phái sinh, nhà đầu tư cần chuẩn bị các loại giấy tờ và thông tin sau:

• Chứng minh nhân dân hoặc Căn cước công dân còn hiệu lực
• Số tài khoản ngân hàng chính chủ, dùng để nhận tiền rút lợi nhuận hoặc nạp ký quỹ
• Hợp đồng mở tài khoản giao dịch: do công ty môi giới cung cấp, có nội dung quy định rõ quyền và nghĩa vụ của hai bên
• Một số mẫu đơn cam kết rủi ro, xác nhận hiểu biết về sản phẩm phái sinh (tùy từng công ty yêu cầu)

Thủ tục mở tài khoản có thể thực hiện trực tiếp tại văn phòng công ty hoặc online thông qua nền tảng định danh điện tử (eKYC), tiết kiệm thời gian và linh hoạt cho nhà đầu tư ở xa.

5.2. Bước 2: Nạp tiền ký quỹ vào tài khoản

Ngay sau khi hoàn tất thủ tục mở tài khoản giao dịch, nhà đầu tư cần thực hiện nạp tiền ký quỹ để đủ điều kiện tham gia giao dịch trên thị trường hàng hóa phái sinh.

Đặc điểm nổi bật của tiền ký quỹ:

• Là nền tảng để sử dụng đòn bẩy tài chính, cho phép nhà đầu tư giao dịch với giá trị hợp đồng gấp nhiều lần số vốn thực bỏ ra.
• Mức ký quỹ khác nhau tùy vào từng loại hàng hóa. Ví dụ:
• Cà phê: khoảng 30–50 triệu VNĐ/lô
• Dầu thô WTI: từ 80–120 triệu VNĐ/lô
• Bạc: từ 60 triệu VNĐ/lô trở lên
• Thay đổi theo biến động thị trường và chính sách ký quỹ của MXV.

Hướng dẫn nạp tiền ký quỹ:

• Thực hiện chuyển khoản vào tài khoản ký quỹ chuyên biệt tại ngân hàng liên kết với Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam, thông qua hệ thống công ty môi giới.
• Các ngân hàng phổ biến được liên kết: Vietcombank, BIDV, VietinBank.
• Giao dịch thường được cập nhật tự động trên hệ thống phần mềm trong vòng vài phút đến một giờ.

Lưu ý: Không nạp tiền vào tài khoản môi giới cá nhân, mà phải thông qua tài khoản ký quỹ chính thức của sàn để đảm bảo minh bạch, an toàn và được bảo vệ pháp lý.

5.3. Bước 3: Phân tích thị trường và lựa chọn sản phẩm đầu tư

Trước khi đặt lệnh giao dịch, nhà đầu tư cần phân tích thị trường để lựa chọn loại hàng hóa phù hợp với xu hướng giá, chiến lược đầu tư và khẩu vị rủi ro.

Các nhóm hàng hóa phái sinh phổ biến tại MXV:

• Nông sản: Ngô, đậu tương, lúa mì, cà phê Arabica và Robusta
• Nguyên liệu công nghiệp: Cao su, đường thô, bông sợi
• Kim loại: Đồng, bạc, bạch kim, nhôm
• Năng lượng: Dầu thô WTI, dầu Brent, khí gas (tạm ngưng theo thông báo mới nhất)

Phương pháp phân tích thị trường:

• Phân tích kỹ thuật: Dựa vào biểu đồ giá, các chỉ báo như RSI, MACD, Bollinger Bands,... giúp xác định điểm mua bán ngắn hạn.
• Phân tích cơ bản: Tìm hiểu thông tin về cung – cầu toàn cầu, tình hình kinh tế – chính trị, dữ liệu thời tiết, mùa vụ, báo cáo của USDA, OPEC,...

Việc lựa chọn đúng mặt hàng và thời điểm vào lệnh có thể giúp nhà đầu tư tối ưu lợi nhuận, đồng thời hạn chế rủi ro do biến động giá bất ngờ.

5.4. Bước 4: Đặt lệnh mua hoặc bán trên phần mềm giao dịch

Sau khi đã có quyết định đầu tư, nhà đầu tư tiến hành đặt lệnh giao dịch trên phần mềm do công ty môi giới cung cấp. Các phần mềm phổ biến hiện nay bao gồm: CQG, MXV Trader, hoặc MT5 tích hợp hợp đồng hàng hóa phái sinh.

Các loại lệnh phổ biến:

• Lệnh thị trường (Market Order): Mua hoặc bán ngay tại giá khớp hiện tại.
• Lệnh giới hạn (Limit Order): Đặt trước mức giá mong muốn, chỉ khớp khi giá thị trường đạt đến mức đó.
• Lệnh dừng lỗ (Stop Loss) và chốt lời (Take Profit): Dùng để kiểm soát lỗ và bảo toàn lợi nhuận.

Cơ chế giao dịch tại MXV:

• Giao dịch hai chiều: Có thể mua (Long) khi kỳ vọng giá tăng, hoặc bán (Short) khi kỳ vọng giá giảm.
• T+0: Cho phép mở và đóng lệnh trong cùng một phiên giao dịch, tạo cơ hội kiếm lợi nhuận ngắn hạn và linh hoạt trong việc xoay vòng vốn.

5.5. Bước 5: Quản lý vị thế và kiểm soát rủi ro

Sau khi vào lệnh, nhà đầu tư cần liên tục theo dõi trạng thái tài khoản và diễn biến thị trường để quản lý rủi ro hiệu quả. Đây là bước then chốt để bảo toàn vốn, đặc biệt trong điều kiện thị trường biến động mạnh.

Chiến lược kiểm soát rủi ro:

• Đặt lệnh dừng lỗ ngay khi vào lệnh để giới hạn mức thua lỗ tối đa có thể chịu.
• Không sử dụng toàn bộ sức mua (margin) trong một lệnh duy nhất.
• Luôn giữ tỷ lệ đòn bẩy ở mức an toàn, phù hợp với kinh nghiệm và khả năng kiểm soát cảm xúc.

Margin Call là gì?
Đây là cảnh báo tự động từ hệ thống khi tài khoản ký quỹ xuống dưới mức duy trì tối thiểu. Nếu nhà đầu tư không nạp thêm tiền đúng thời hạn, hệ thống sẽ tự động đóng vị thế để tránh lỗ vượt kiểm soát – gọi là Forced Sell (bán cưỡng bức).

5.6. Bước 6: Tất toán hoặc chuyển kỳ hạn hợp đồng

Đến thời điểm phù hợp hoặc gần ngày đáo hạn hợp đồng, nhà đầu tư cần quyết định phương án xử lý vị thế đang nắm giữ.

Có 3 hình thức xử lý:

• Tất toán trước hạn: Đóng lệnh thủ công để chốt lời hoặc cắt lỗ.
• Giữ đến đáo hạn: Hệ thống tự động tất toán, thanh toán phần chênh lệch lãi/lỗ bằng tiền mặt, không giao nhận hàng hóa thực.
• Rollover (chuyển kỳ hạn): Đóng vị thế cũ và mở vị thế mới ở kỳ hạn tiếp theo nếu vẫn muốn tiếp tục nắm giữ lệnh.

Lưu ý quan trọng:

• Mỗi loại hàng hóa có thời gian đáo hạn khác nhau (thường theo tháng).
• Nếu không xử lý kịp thời, vị thế có thể bị đóng ngoài ý muốn do hết hạn.

6. Những rủi ro khi đầu tư hàng hóa phái sinh

Mặc dù đầu tư hàng hóa phái sinh mang lại nhiều cơ hội sinh lời hấp dẫn, nhưng đây cũng là thị trường có mức độ rủi ro cao nếu không được quản lý đúng cách. Dưới đây là những rủi ro phổ biến mà nhà đầu tư cần đặc biệt lưu ý trước khi tham gia giao dịch.

1 - Thị trường có mức biến động cao

Biến động mạnh là một đặc điểm nổi bật của thị trường hàng hóa phái sinh. Đây có thể là cơ hội giúp nhà đầu tư tối ưu lợi nhuận, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

Đặc thù của thị trường này là việc thanh toán bù trừ được thực hiện vào cuối mỗi phiên giao dịch, vì vậy nếu giá biến động quá lớn trong ngày, tài khoản của nhà đầu tư có thể bị lỗ vượt ngưỡng an toàn mà không kịp phản ứng.

Điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải thường xuyên theo dõi thị trường, đánh giá xu hướng và điều chỉnh vị thế kịp thời, đặc biệt trong những thời điểm thị trường chịu tác động mạnh từ yếu tố vĩ mô hoặc tin tức bất ngờ.

2 - Rủi ro từ việc đặt nhầm lệnh

Một trong những đặc điểm nổi bật của thị trường hàng hóa phái sinh là cơ chế giao dịch hai chiều, cho phép nhà đầu tư linh hoạt mở vị thế mua hoặc bán tùy thuộc vào kỳ vọng thị trường tăng hay giảm.

Tuy nhiên, chính sự linh hoạt này cũng dễ dẫn đến sai sót nếu nhà đầu tư chưa quen thao tác hoặc không kiểm tra kỹ trước khi đặt lệnh. Việc nhầm lẫn giữa lệnh mua và lệnh bán có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt trong điều kiện thị trường biến động mạnh.

Do đó, nhà đầu tư cần kiểm tra kỹ thông tin giao dịch trước khi xác nhận lệnh, bao gồm: loại hợp đồng, chiều lệnh, khối lượng và mức giá, để tránh những rủi ro không đáng có do lỗi thao tác kỹ thuật.

3 - Không đặt lệnh dừng lỗ

Lệnh dừng lỗ (Stop-loss) là công cụ bắt buộc để hạn chế rủi ro khi thị trường đi ngược kỳ vọng. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư chủ quan, không đặt hoặc thay đổi lệnh dừng lỗ, dẫn đến thua lỗ nghiêm trọng, thậm chí cháy tài khoản. Việc tuân thủ kỷ luật dừng lỗ là yếu tố then chốt để bảo vệ vốn và giao dịch an toàn.

4 - Cảnh giác với lừa đảo khi giao dịch hàng hóa phái sinh

Dù thị trường hàng hóa phái sinh tại Việt Nam hoạt động hợp pháp và được quản lý bởi Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), nhưng vẫn tồn tại nhiều cá nhân, tổ chức lợi dụng sự thiếu hiểu biết của nhà đầu tư mới (F0) để thực hiện hành vi lừa đảo.

Trước khi tham gia thị trường, nhà đầu tư cần trang bị kiến thức cơ bản, tìm hiểu kỹ thông tin và lựa chọn công ty môi giới uy tín thuộc danh sách thành viên chính thức của MXV. Việc này không chỉ giúp đảm bảo an toàn khi giao dịch, mà còn được hỗ trợ tư vấn và bảo vệ quyền lợi một cách chính thống.

Đầu tư hàng hóa phái sinh là một kênh tài chính hiện đại, minh bạch và đang ngày càng phát triển tại Việt Nam. Với các sản phẩm đa dạng, cơ chế giao dịch linh hoạt, khả năng sinh lời hai chiều cùng tiềm năng đòn bẩy lớn, thị trường này mở ra nhiều cơ hội hấp dẫn cho dòng tiền nhàn rỗi. Tuy nhiên, để đầu tư hiệu quả, nhà đầu tư cần nắm rõ kiến thức về sản phẩm, hợp đồng, quy trình giao dịch cũng như các rủi ro đi kèm.

Dù là người mới hay đã có kinh nghiệm, việc trang bị nền tảng kiến thức vững chắc và lựa chọn đơn vị môi giới uy tín sẽ là chìa khóa giúp bạn khai thác tối đa lợi thế của đầu tư hàng hóa phái sinh, đồng thời bảo vệ tốt dòng vốn trước biến động thị trường.